wesprzyj nas kontrast
czcionki: A A A
zaloguj

Wyjście ze szpitala

 


Rehabilitacja po udarze mózgu. Kiedy, ile i dla kogo?

data publikacji: 30.07.2020

Według Deklaracji Halisingborskiej podpisanej w 2006 r. przez przedstawicieli większości krajów Europy roku  każdy pacjent po udarze mózgu powinien mieć dostęp do kompleksowej opieki w fazie ostrej oraz odpowiedniej rehabilitacji oraz prewencji wtórnej. Jakie są realia i na jaki dostęp do rehabilitacji może liczyć pacjent po udarze mózgu w naszym kraju? 

Rehabilitacja na oddziale udarowym

Powszechnie uważa się że rehabilitacja ruchowa powinna być rozpoczęta jak najwcześniej po wystąpieniu udaru jednak o tym  kiedy faktycznie zostanie wdrożona decyduję lekarz prowadzący chorego. Do podjęcia takiej decyzji bierze on po uwagę wiele czynników min. występowanie poważnych zaburzeń krążeniowo-oddechowych lub stan psychicznym chorego. Jeżeli  lekarz uzna że stan chorego jest ustabilizowany i nie ma żadnych przeciwskazań do podjęcia rehabilitacji zleca rozpoczęcie usprawnia przez fizjoterapeutę. W przypadku zaburzeń mowy lub wystąpienia zaburzeń poznawczych lekarz prowadzący już na tym etapie może poprosić o rozpoczęcie terapii neurologopedę  lub neuropsychologa.  

Pacjent  po udarze przebywa średnio na oddziale udarowy od 7 do 12 dni. Po  tym okresie, jeżeli stan pacjenta jest stabilny i nie ma przeciwskazań do wypisu pacjenta, lekarz może poprosić rodzinę o przejęcie dalszej opieki na chorym.  W praktyce oznacza to że jeżeli w szpitalu nie ma oddziału rehabilitacyjnego na który można bezpośrednio przenieś chorego to właśnie rodzina musi zorganizować przeniesie chorego do oddziału rehabilitacyjnego w innym szpitalu. Szpital do którego trafia chory bezpośrednio po udarze nie ma obowiązku zapewnienia choremu dalszej rehabilitacji. Lekarz prowadzący wypisuję choremu skierowanie na oddział rehabilitacyjny ale to rodzinna chorego musi znaleźć ten oddział i ustalić wszelkie szczegóły związane z przeniesieniem chorego. W znalezieniu oddziału  gdzie będzie kontynuowana dalsza rehabilitacja pomocny jest portal NFZ  www.terminyleczenia.nfz.gov.pl. Po wybraniu w wyszukiwarce  portalu hasła  ”Oddział  Rehabilitacji Neurologicznej”, zaznaczeniu określenia „Przypadek pilny” oraz wskazania województwa w którym szukamy oddziału rehabilitacyjnego otrzymamy pełną listę oddziałów z przybliżonym  czasem oczekiwania na przyjęcie.



Kwalifikacja na oddział rehabilitacji neurologicznej. Czy wszyscy pacjenci po udarze mogą być zakwalifikowani ? 

Jeżeli w szpitalu w którym przebywa pacjent po udarze jest oddział rehabilitacyjny przeniesienie chorego na ten oddział może odbyć się bezpośrednio po zakończeniu terapii  na oddziale udarowym. Optymalna sytuacja to taka, w której pacjent trafia na oddział rehabilitacji bezpośrednio po wyjściu z oddziału udarowego. Niestety zdarza się, że musi on czekać na wolne miejsce. W sytuacji, gdy oddziały rehabilitacji neurologicznej nie mają możliwości przyjęcia pacjenta z powodu braku miejsc, nie  powinniśmy oczywiście rezygnować z rehabilitacji i szukać wolnego miejsca w innym oddziale.

Czas oczekiwania na rehabilitację jest określony zapisami rozporządzeń Prezesa NFZ. Pacjent w stanie ciężkim – z dużym deficytem neurologicznym, który ocenia się na w skali Barthel lub na podstawie skali deficytów funkcji poznawczo-behawioralnych, musi trafić na oddział rehabilitacji najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia wypisania z oddziału udarowego. Jeśli deficyt neurologiczny jest mniejszy, musi trafić na taki oddział w ciągu 30 dni od daty wypisu. Skierowanie na rehabilitację neurologiczną może wystawić: lekarz oddziału: anestezjologii i intensywnej terapii, neurologicznego lub neurochirurgicznego, chirurgicznego, ortopedii i traumatologii, wewnętrznego, pediatrycznego i chorób zakaźnych; lekarz poradni: neurologicznej, neurochirurgicznej, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, urazowo-ortopedycznej lub poradni rehabilitacyjnej; w przypadku dzieci do ukończenia 18 roku życia skierowanie na rehabilitację neurologiczną może wystawić lekarz oddziału: anestezjologii i intensywnej terapii, neonatologii, neurologii i neurochirurgii, ortopedii i traumatologii, chirurgii dziecięcej, chorób zakaźnych, pediatrii lub poradni specjalistycznej: neurologicznej, neonatologicznej, neurochirurgicznej, pediatrii, urazowo-ortopedycznej, chirurgii dziecięcej, rehabilitacyjnej.

 


O przyjęciu pacjenta po udarze mózgu na oddział rehabilitacji neurologicznej decyduję lekarz specjalista rehabilitacji leczniczej. Może on odmówić przyjęcia na oddział gdy podczas badania wstępnego stwierdzi występowanie u chorego następujących schorzeń: 

nasilony zespół psychoorganiczny, brak kontaktu z chorym,

odleżyny

czynne procesy zapalne lub choroby zakaźne,

niewydolność oddechowa, nierówna niewydolność krążenia, niestabilna choroba wieńcowa,

arytmie prowokowane wysiłkiem,

tętniak rozwarstwiający aorty,

nadciśnienie niepoddające się leczeniu farmakologicznemu,

niewyrównane zaburzenia endokrynologiczne,

nowotwory wymagające pilnego leczenia.

zespół otępienny o średnim lub ciężkim nasileniu 

Bardzo istotne jest to by pacjent który zostaje przyjęty na oddział rehabilitacji neurologicznej mógł w pełni wykorzystać ten czas biorąc aktywny udział w procesie rehabilitacji. Wszelkie stany infekcji lub ograniczonej wydolności krążeniowo- oddechowej mogą znacząco obniżyć efektywność prowadzonych terapii rehabilitacyjnych. Okres pobytu pacjenta bezpośrednio po udarze mózgu na oddziale rehabilitacji neurologicznej nazywa się rehabilitacją pierwotną lub wczesną. Szacuję się, że  około 30 % wszystkich pacjentów którzy są leczeni na oddziałach neurologicznych z powodu udaru mózgu powinno trafić na dalszą rehabilitacje

 

Czas pobytu na oddziale rehabilitacji neurologicznej

Czas pobytu pacjenta na oddziale rehabilitacji neurologicznej nie jest ustalany „z góry” przy przyjęciu chorego. Powszechnie panuje przekonanie że wszystkim pacjentom po udarze należy się maksymalny 16 tygodniowy pobyt na oddziale rehabilitacji neurologicznej. Jest to nie prawda Czas hospitalizacji na oddziale rehabilitacji neurologicznej, tzn. to czy chory będzie mógł korzystać z takiej pomocy przez 6, 9, 12, czy 16 tygodni, zależy od stanu chorego, dynamiki jego poprawy funkcjonalnej  oraz kolejki oczekujących na przyjęcie. Decyzje o tym jak długo pacjent będzie przebywał na oddziale rehabilitacji neurologicznej podejmuje lekarz prowadzący chorego z tego oddziału.

 

 

Rehabilitacja wtórna 

Chory po udarze mózgu może być przyjęty na oddział rehabilitacji neurologicznej tylko raz w roku. Po wypisaniu z oddziału może ubiegać się o kolejny pobyt dopiero w następnym roku kalendarzowym. Wtedy może strać się o przyjęcie na oddział rehabilitacyjny w ramach tzw. rehabilitacji wtórnej. W naszym kraju czas oczekiwania na kolejne przyjęcie do oddziału stacjonarnego  może być niestety bardzo długi. W niektórych rejonach Polski średni czas oczekiwania wynosił w lipcu 2017 17 miesięcy

 

Po zakończeniu wczesnej rehabilitacji neurologicznej pacjent może skorzystać z innych form rehabilitacji : w trybie ambulatoryjnym, domowym i stacjonarnym.

Rehabilitacja domowa 

Rehabilitacja w warunkach domowych przeznaczona jest dla pacjenta, który nie porusza się samodzielnie i nie ma możliwości dotarcia do placówki rehabilitacyjnej, która udziela świadczeń w trybie ambulatoryjnym (poradnia rehabilitacyjna, gabinet rehabilitacji, ośrodek/oddział dzienny rehabilitacji). Skierowanie na rehabilitację domową  może być wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub specjalistę (rehabilitacji, fizjoterapii, reumatologii, neurologii, chirurgii i pokrewnych).Skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne w warunkach domowych jest ważne 30 dni od daty wystawienia. W tym czasie skierowanie musi zostać zarejestrowane, bez względu na to, kiedy rozpocznie się rehabilitacja. Najpierw skierowanie na zabiegi wypisuje lekarz, następnie pacjent wybiera placówkę, umawia się na termin i dopiero wtedy do pacjenta przychodzi fizjoterapeuta. Zabiegi fizjoterapeutyczne w warunkach domowych są udzielane chorym po udarze mózgu przez okres do 12 miesięcy od dnia wystąpienia udaru. NFZ finansuje do 80 dni zabiegowych w roku kalendarzowym. W rehabilitacji domowej wykonywanych jest do 5 zabiegów dziennie. W uzasadnionych przypadkach czas trwania rehabilitacji może zostać przedłużony decyzją lekarza kierującego na zabiegi, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ.

Poradnie rehabilitacyjne oferujące rehabilitacje domową refundowaną ze środków NFZ możemy znaleźć na stronie www.terminyleczenia.nfz.gov.pl wpisując w wyszukiwarkę hasł „ZESPÓŁ REHABILITACJI DOMOWEJ” lub „DZIAŁ (PRACOWNIA) FIZJOTERAPII”  oraz wybierające region. 

Rehabilitacja w ośrodku/oddziale dziennym

Przysługuje pacjentowi, którego stan zdrowia nie pozwala na rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych, a pacjent nie wymaga całodobowego nadzoru medycznego. Pacjenci przychodzą codziennie rano za zajęcia fizjoterapeutyczne na oddział dzienny a po południu wracają do domu.  Transport na zabiegi rehabilitacyjne w oddziale dziennym  oraz powrót do domu  pozostaje w gestii chorego lub jego rodziny. 

Czas trwania rehabilitacji w oddziale dziennym wynosi od 15 do 30 dni zabiegowych, średnio 5 zabiegów fizjoterapeutycznych dziennie. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ. Istnieje możliwość powtórnego przyjęcia na oddział dzienny w tym samym roku kalendarzowy,


Skierowanie od oddziału dziennego  wystawia: 

lekarz oddziału: urazowo-ortopedycznego, chirurgicznego, neurochirurgicznego, neurologicznego, reumatologicznego, chorób wewnętrznych, onkologicznego, urologicznego pediatrii, endokrynologii dziecięcej, diabetologii dziecięcej, ginekologicznego, rehabilitacji ogólnoustrojowej, neurologicznej, pulmonologicznej, kardiologicznej

lekarz poradni: rehabilitacyjnej, urazowo-ortopedycznej, neurologicznej, reumatologicznej, poradni wad postawy, endokrynologii dziecięcej, diabetologii dziecięcej

lekarz podstawowej opieki zdrowotnej - w przypadku zaostrzeń chorób przewlekłych

 

Ośrodki rehabilitacyjne oferujące usprawnianie  chorego po udarze w ramach tzw. dziennego pobytu    refundowane ze środków NFZ możemy znaleźć na stronie www.terminyleczenia.nfz.gov.pl wpisując w wyszukiwarkę hasło „ZAKŁAD/OŚRODEK REHABILITACJI LECZNICZEJ DZIENNEJ „  oraz wybierając region. 

 


Szacuję się, że  około 30 % wszystkich pacjentów którzy są leczeni na oddziałach neurologicznych z powodu udaru mózgu powinno trafić na dalszą rehabilitację na oddział rehabilitacji neurologicznej. W praktyce na dalszą rehabilitację po opuszczeniu oddziału neurologicznego trafia tylko około 15 % chorych. 60 % osób dzwoniących na  Infolinię Udarową prowadzoną przez  Fundacji Udaru mózgu zwraca się  o pomoc w uzyskaniu dostępu do rehabilitacji. Dostęp do zorganizowanej opieki rehabilitacyjnej jest ciągle  jednym z głównych problemów osób po udarze oraz ich rodzin i opieńków.

 



WRACAM DO:

X
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych, promocyjnych, statystycznych, informacyjnych i związanych z realizacją działalności statutowej Fundacji Udaru Mózgu zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2002.101.926). Mam świadomość, że administratorem danych jest Fundacja Udaru Mózgu, podanie danych jest dobrowolne, mam prawo kontroli przetwarzanych danych, prawo dostępu do przetwarzanych danych oraz ich poprawiania. Dowiedz się więcej.
Oświadczam, że zapoznałem się i akceptuję regulamin korzystania z newslettera.
Zapisz się na newsletter